De ouder die als enige belast is met het gezag over het kind, mag bepalen waar het kind woont en mag dus ook verhuizen met het kind, zonder toestemming van de andere ouder. Onlangs bepaalde de Hoge Raad echter dat deze bevoegdheid niet onbegrensd is.

De casus

De moeder is in 2019 met haar dochter verhuisd naar een voor de vader onbekende bestemming. De moeder had ten tijde van de verhuizing als enige het ouderlijk gezag over de dochter.

De vader was het hiermee niet eens. Door de verhuizing kon hij geen omgang meer hebben met zijn dochter. De vader heeft daarom - naast gezamenlijk gezag - ook gevorderd dat de vrouw terug moet verhuizen naar haar laatst bekende woonplaats, zodat hij daadwerkelijk omgang kan hebben met de dochter.

Oordeel rechtbank en gerechtshof

De rechtbank en het gerechtshof hebben beiden (terecht) vastgesteld dat nu de moeder ten tijde van de verhuizing als enige belast was met het gezag over het kind, in beginsel uitsluitend de moeder bepaalt waar de gewone verblijfplaats is van het kind. De moeder mag daarom verhuizen, de toestemming van vader is niet nodig.

De rechtbank en het gerechtshof hebben daarbij ook geoordeeld dat de moeder - hoewel het haar vrij stond om te verhuizen - op grond van de wet verplicht is om omgang tussen de vader en de dochter te bevorderen.

De rechtbank heeft vervolgens bepaald dat de vrouw (met de dochter) diende terug te verhuizen, omdat de vader door de verhuizing geen omgang meer kon hebben met de dochter.

In hoger beroep heeft het gerechtshof anders geoordeeld. Het gerechtshof heeft het recht op omgang tussen de vader en het kind onderstreept en daarbij geoordeeld dat de vrouw haar verplichtingen om omgang te bevorderen op grove wijze heeft veronachtzaamd. Het gerechtshof heeft echter niet geoordeeld dat de vrouw kon worden bevolen om terug te verhuizen, omdat voor een bevel tot terugverhuizen geen wettelijke of verdragsrechtelijke grond zou zijn.
Wat zegt de Hoge Raad?

Wat zegt de Hoge Raad?

De Hoge Raad is het niet eens met het gerechtshof. De Hoge Raad stelt dat ook bij eenhoofdig gezag een grondslag bestaat om de keuzevrijheid van de met het gezag belaste ouder ten aanzien van de woonplaats van het kind te beperken, indien deze ouder niet voldoet aan de verplichting om omgang tussen het kind en de andere ouder te bevorderen.

Een verbod aan de met het gezag belaste ouder om te verhuizen, dan wel een bevel aan deze om terug te verhuizen, kan een passende maatregel zijn, aldus de Hoge Raad.

Conclusie

De uitspraak van de Hoge Raad biedt voor de ouder zonder gezag mogelijkheden om met succes op te komen tegen een (voorgenomen) verhuizing van het kind, zelfs als het kind al verhuisd is. Dit geldt zeker als door de verhuizing het recht op omgang in de knel komt of dreigt te komen.

In een recente uitspraak van de voorzieningenrechter Rotterdam is geoordeeld, met verwijzing naar de uitspraak van de Hoge Raad, dat indien de “verhuizende ouder” een passende omgangsregeling voorstelt, een verhuisverbod niet aan de orde is. Dat lijkt mij terecht, gezien de overwegingen van de Hoge Raad.