Mensen die van 1970 tot 2012 rond DuPont /Chemours woonden, mogen hun bloed gratis laten testen op C8. Er zijn veel vragen.

1. Hoe is staatssecretaris Sharon Dijksma tot haar besluit gekomen een gratis bloedonderzoek aan te bieden?

Tweede Kamerleden Jessica van Eijs (D66) en Suzanne Kröger (GL) dienden dit voorjaar een motie in om zo’n onderzoek mogelijk te maken. De motie werd door de Kamer gesteund. De staatssecretaris kreeg in de motie nadrukkelijk de opdracht om met de gemeenten Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht het onderzoek te organiseren. Dijksma heeft de opdracht voortvarend opgepakt en al geld gereserveerd om het mogelijk te maken. ,,De mensen zijn ongerust en ze hebben er behoefte aan’’, zei ze. ,,Ze willen weten hoe het zit.’’ Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) verklaarde eerder dat het individuele onderzoeken zinloos vindt.

2. Hoe gaat het nu verder?

De colleges van Dordrecht, Sliedrecht en Papendrecht moeten formeel nog een besluit nemen over de opdracht van Dijksma. Zodra dat besluit valt, wordt door de drie gemeentes met de bevolking gecommuniceerd via allerlei kanalen. Op de websites van de gemeenten is al wat eerste informatie te vinden, voor belangstellenden. Het is de bedoeling dat mensen zich laten prikken in de regionale ziekenhuizen. Het onderzoek zal naar verwachting in oktober starten.

3. Wie komen er voor het bloedonderzoek in aanmerking?

Daar is al direct verwarring over uitgebroken. Want volgens het ministerie komen alleen de omwonenden uit het zogeheten blauwe effectgebied in aanmerking voor een gratis prik. Dat gebied wordt in het eerste rapport van het RIVM genoemd en het is in dat document blauw gemarkeerd. Het zou echter betekenen dat Dordtenaren en inwoners uit Papendrecht en Sliedrecht donderdag door Dijksma blij zijn gemaakt met een dooie mus. Want in die zone woont in Dordt en Papendrecht nagenoeg niemand. Er wonen wel veel mensen uit Sliedrecht in de blauwe zone, maar die hebben inmiddels al op kosten van hun gemeente een gratis prik kunnen halen.

Kamerleden Van Eijs (D66) en Kröger (GroenLinks), die het initiatief namen voor het onderzoek, hebben gisteren direct, op vragen van deze krant, gesteld dat dit natuurlijk niet de bedoeling is. Volgens Van Eijs en Kröger moet het gebied écht veel breder worden gezien. ,,De insteek is dat alle omwonenden van DuPont en Chemours die bezorgd zijn een prik kunnen gaan halen. Als je nu dat gebied rond de fabriek heel klein gaat maken en klein interpreteert, haal je die zorgen niet weg. Dat zou teleurstellend zijn. We zullen de staatssecretaris hier nader over bevragen’’, aldus de twee Kamerleden. Volgens de twee komen dus ook inwoners uit de Dordtse Merwedepolder en Oudelandshoek in aanmerking.

4. Hoe wordt door de bevolking gereageerd op het bloedonderzoek?

Veel mensen hebben op sociale media al laten blijken dat ze graag mee willen doen aan de gratis test. Ze willen gewoon weten of er C8 in hun bloed zit. ,,Ik ben in 1980 geboren op de Schipbeekstraat, zucht. Ga ik dat toch maar even laten doen’’, is een van de reacties. Maar er zijn ook mensen die zo’n prik zinloos vinden omdat je niets aan de C8 in je lichaam kunt doen. Er zijn geen hulpmiddelen om de C8 versneld uit je bloed te krijgen. ,,Wat schiet je ermee op’’, zegt een bewoner van de Dordtse Merwedepolder.

5. Gaat het ministerie nog iets doen met de resultaten van het bloedonderzoek?

Op dit moment zijn daar geen plannen voor, stelt het ministerie. ,,Maar op verzoek van de Kamer wordt dit nog besproken met het RIVM, de GGD en de gemeenten.’’

6. Wat hebben mensen eigenlijk aan het bloedonderzoek en de wetenschap hoeveel C8 in hun bloed zit?

Daar zijn de meningen sterk over verdeeld. Volgens het RIVM is het zinloos, omdat je niets met die bloedwaardes kunt doen. Volgens de Kamer moeten de zorgen van omwonenden worden weggenomen. ,,Er is behoefte aan’’, zegt de staatssecretaris zelf. ,,Mensen willen het weten.’’ Volgens Kamerleden Van Eijs en Kröger heeft iedereen het recht om het te weten.

7. Wie draait op voor de kosten van het onderzoek?

Het ministerie betaalt. ,,Als in de toekomst blijkt dat er een mogelijkheid is de kosten op DuPont/Chemours te verhalen, bijvoorbeeld omdat het onderzoek van het Openbaar Ministerie daar redenen voor geeft, dan zal die mogelijkheid benut worden’’, aldus het ministerie.

8. Hoe gaat het nu verder met DuPont en Chemours?

In oktober biedt minister Melanie Schultz (Milieu) een rapport aan de Tweede Kamer aan over de stof GenX in het drinkwater.

Diezelfde maand biedt staatssecretaris Dijksma een rapport aan over de achttien geprikte mensen uit Dordt, Papendrecht en Sliedrecht die verhoogde waardes C8 in hun bloed hebben. Dat bleek bij de steekproef van het RIVM waarbij eerder dit jaar bijna 400 mensen werden geprikt. Er is nader onderzoek gedaan naar de achttien uitschieters.

Ook loopt er nog een onderzoek door het Openbaar Ministerie. En er loopt een onderzoek door de Onderzoeksraad voor Veiligheid naar een lek formaldehyde bij DuPont.

Minister Asscher (Sociale Zaken) stelde naar aanleiding van het dossier DuPont/Chemours dat hij 100 extra inspecteurs erbij wil om er beter op te kunnen toezien of werkgevers hun werknemers voldoende beschermen tegen risico’s op de werkvloer (zoals de blootstelling aan gevaarlijke stoffen). Het is aan het nieuwe kabinet om daar handen en voeten aan te geven.

De provincie schroefde de vergunning terug om GenX te lozen. Daarover komen nog rechtszaken. Want Chemours en drinkwaterbedrijf Oasen zijn het niet helemaal met de provincie eens.

Bron: AD